อพวช. เปิดพื้นที่ให้สายวิทย์ร่วมแลกเปลี่ยนมุมมอง สะท้อน “วิทยาศาสตร์ไม่ใช่เรื่องแข็งกร้าวและไกลตัว” พร้อมเปิดตัวหนังสือ “วิวิทย์ วิวัฒน์” ในมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประจำปี 2568 ณ เวทีกลาง ชั้น LG ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิตติ์ กรุงเทพฯ
เมื่อเร็วๆ นี้ องค์การพิพิธภัณฑ์วิทยาศาสตร์แห่งชาติ (อพวช.) หรือ NSM กระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม (อว.) จัดเสวนา “กล้าถาม กล้าสงสัย จุดเริ่มต้นวิทยาศาสตร์” โดยมี ผศ.ดร.ป๋วย อุ่นใจ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล นพ.ชัชพล เกียรติขจรธาดา นักสื่อสารวิทยาศาสตร์ และผศ.ดร.ภาคภูมิ ทรัพย์สมบูรณ์ ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล มาร่วมแลกเปลี่ยนมุมมองและประสบการณ์การเดินทางในโลกแห่งวิทยาศาสตร์อย่างเข้มข้นและน่าสนใจ พร้อมเปิดตัวหนังสือประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ “วิวิทย์ วิวัฒน์” ที่สร้างสรรค์เนื้อหาจากนักวิชาการ NSM เพื่อกระตุ้นให้ผู้คนหันมาสนใจประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ และสร้างแรงบันดาลใจในการศึกษาหาความรู้ด้านวิทยาศาสตร์เพิ่มขึ้น ถือเป็นการเผยแพร่องค์ความรู้ด้านวิทยาศาสตร์สู่สาธารณชน สะท้อนเรื่องวิทยาศาสตร์ใกล้ตัวกว่าที่คิด! ภายในงานมหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ประจำปี 2568 ณ เวทีกลาง ชั้น LG ศูนย์ประชุมแห่งชาติสิริกิตติ์ กรุงเทพฯ ผศ.ดร.ป๋วย อุ่นใจ อาจารย์ประจำภาควิชาชีววิทยา คณะวิทยาศาสตร์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้มาร่วมพูดคุยและเผยมุมมองว่า ความรู้ด้านประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ หากใครได้ศึกษาหรือหามาอ่าน จะรู้ว่าสนุกมาก เพราะเป็นชีวิตจริงของมนุษย์

เช่นเดียวกับ นพ.ชัชพล เกียรติขจรธาดา นักสื่อสารวิทยาศาสตร์ ที่เห็นว่า ประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์เติมความเป็นมนุษย์ ซึ่งการมองประวัติศาสตร์ที่ระยะเวลาอันกว้างขึ้นนั้น ทำให้เราเห็นภาพที่ใหญ่ขึ้น เช่น หากวันนี้เรามองเรื่องของพลาสติกไม่ดี น้ำมันไม่ดี ถ้าได้ศึกษาประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์อย่างเข้าใจด้วยแล้ว มุมมองเหล่านี้จะเปลี่ยนไป สิ่งเหล่านี้เคยเกิดขึ้นมาเพื่อแก้ปัญหาอะไรให้มนุษย์มาแล้วบ้าง

ด้าน ผศ.ดร.ภาคภูมิ ทรัพย์สมบูรณ์ ภาควิชาชีวเคมี คณะวิทยาศาสตร์การแพทย์ มหาวิทยาลัยมหิดล ได้ยกตัวอย่างประวัติศาสตร์วิทยาศาสตร์ที่เปลี่ยนมุมมองของคน ทั้งเรื่องของปลวกกินไม้ กับความเชื่อเรื่องจุลินทรีย์ไม่ดีหรือแม้แต่เรื่องของพลาสติกปัจจุบัน ที่สารตั้งต้นมาจากปิโตรเลียม กลุ่มน้ำมัน แม้ต่อมาจะสร้างปัญหาเรื่องโลกร้อนก็ตาม แต่จริง ๆ ประวัติศาสตร์น้ำมันที่ค้นขุดขึ้นมานั้น มีวัตถุประสงค์แก้ไขปัญหาสิ่งแวดล้อม เพราะก่อนหน้านั้นการจุดตะเกียงให้แสงสว่างต้องใช้น้ำมันจากไขปลาวาฬ แต่เมื่อมีการขุดน้ำมันขึ้นมาใช้ การล่าปลาวาฬลดลงอย่างเห็นได้ชัด

นางสาวปวิตา ลิขิตเดชาโรจน์ นักวิชาการ NSM หนึ่งในผู้ร่วมเขียนหนังสือ วิวิทย์ วิวัฒน์ ได้เผยถึงเบื้องหลังการจัดทำหนังสือเล่มนี้ว่า เป็นการรวบรวมบทความจำนวน 20 เรื่องจากคอลัมน์ยอดนิยม “Science Timeline” ซึ่งตีพิมพ์อย่างต่อเนื่องในนิตยสาร NSM Science Magazine ตลอดระยะเวลา 6 ปีที่ผ่านมา จุดเด่นของหนังสือเล่มนี้นำเสนอเรื่องราวพัฒนาการของวิทยาศาสตร์ตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน ผ่านมุมมองที่ใกล้ตัว เข้าใจง่าย และกระชับ เหมาะสำหรับผู้อ่านทุกวัย โดยเนื้อหาถูกออกแบบให้สอดคล้องกับยุคสมัย ด้วยการใช้ “อินโฟกราฟิก” และ “เส้นเวลา” เพื่อช่วยให้ผู้อ่านสามารถติดตามเรื่องราวได้อย่างสนุกสนาน โดยเนื้อหาถูกแบ่งออกเป็น 4 กลุ่ม ได้แก่ วิทยาศาสตร์พื้นฐาน วิทยาศาสตร์กับชีวิต อากาศและอวกาศ และวัสดุเปลี่ยนแปลงโลก นอกจากนี้ ยังมีเรื่องราวน่าสนใจที่เชื่อมโยงวิทยาศาสตร์กับสังคม เช่น “วันส้วมโลก” ที่สะท้อนความสำคัญของสุขอนามัยในระดับโลก และการพัฒนาองค์ความรู้เพื่อรับมือกับความท้าทายของมนุษยชาติอีกด้วย
สำหรับผู้สนใจสามารถหาซื้อหนังสือ วิวิทย์ วิวัฒน์ ได้ที่งาน “มหกรรมวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยีแห่งชาติ ประจำปี 2568” (NST Fair 2025) ตั้งแต่วันที่ 13 สิงหาคม เป็นต้นไป ชั้น LG ศูนย์การประชุมแห่งชาติสิริกิติ์ กรุงเทพฯ